dinsdag 16 maart 2010

workshop

M'n op een na laatste dagje vandaag in Uganda. Morgen 23 uur vertrekt mijn vliegtuig terug naar Holland, zo'n 7000 km verderop. Het afscheid nemen begint vandaag al een beetje. Ik heb gisteren toestemming gekregen om foto's te maken, dat wil ik vandaag doen. Ook ga ik de workshop van gisteren herhalen, maar nu voor de verloskundigen, gewoon op de verloskamer op het piepkleine kantoortje zodat iedereen mee kan kijken en ondertussen de bevallende dames in de gaten kunnen houden. Ik ben er al heel vroeg, mijn huisgenoten vertrekken vandaag voor 1,5 week om onderzoek te doen en nemen de chauffeur (helaas voor mij) mee. Ze willen al om 7.45 weg. Ik heb mijn tas, een computer en een beamer: teveel (en misschien te gevaarlijk: zijn wel erg veel hebbedingetjes) om lopend mee te nemen, dus ga ik ook vroeg op pad. Om 8 uur word ik in het ziekenhuis gedropt. Natuurlijk ga ik allereerst naar mijn tweeling van gisteren kijken. Ik heb me gisteravond allerlei spookbeelden in het hoofd gehaald, misschien zou niemand ernaar omkijken....vind ik een dood kind zometeen.....spannend......

Nou, als mijn spookbeelden voor niets: ik vind een stralende, gelukkige moeder in het kraambed met twee pakketjes naast zich. Ik open het kleine pakketje en kijk in twee enorme bruine ogen met een heel heldere blik!! Ze vullen bijna het hele piepkleine snoetje. Niets mis mee, dit mini-meisje, en hoezo kunstvoeding: ze drinkt gewoon uit de borst waar bij deze Afrkaanse mama's ook onmiddellijk na de bevalling al melk uit komt. Nou deze komt er wel, het is een wonderlijk verhaal, zal ik niet snel vergeten..... De moeder maakt zich wel zorgen om de dikke dochter: ze had koorts vannacht. Flinke koorts. Ik vraag: " hoeveel graden?", maar daar heeft niemand een antwoord op. Ik bekijk het kind, ziet er echt helemaal niet ziek uit, drinkt goed, mooie kleur, kijkt helder, goede tonus, voelt lekker warm, niet teveel....Ze heeft vannacht paracetamol gehad en de familie is nu een kuurtje halen. Ik loop naar de nachtverpleging en vraag of ze weten wat de temperatuur is, en hoeveel het vannacht was. Niemand kan me er een antwoord op geven. Ik vraag uiteindelijk maar om een thermometer. Die hebben ze niet......duh.....hoe weet je dan dat deze baby koorts had? Ik kom er niet uit. Ik loop terug naar de moeder en adviseer het hele pakket dekens eens van de baby af te halen, inclusief de muts. De moeder doet het braaf, maar als ik even later terug kom zit alles er weer omheen. De dagploeg is door de nachtploeg op de hoogte gebracht. Ze willen een infuusje gaan prikken. Voorzichtig stel ik voor om de baby eerst samen te gaan bekijken, en vertel dat ik haar er heel goed uit vind zien. Joepie: de dagploeg vindt opeens de thermometer. Dagploeg is ook oprecht verbaasd dat niemand de temperatuur opgenomen heeft. Gezamenlijk pellen we het kind uit alle dekens. 37.6, zonder paracetamol, met teveel dekens. We verklaren het kind gezond.

Dan is er nog een kleintje. Gisteravond geboren, moeder vertelt dat ze 37 weken zwanger was. Dat lijkt onmogelijk als je het baby'tje ziet. Het heeft alle tekenen van prematuriteit en weegt niet veel meer dan 1300 gram denk ik. Je ziet een doorschijnend dun huidje, geen vet, veel lanugohaartjes in het snoetje en op de armpjes en schouders, en dan zo'n rimpelig oude-mannen-koppie. Hij voelt veel te koud. Hij is niet gewogen, ik denk dat iedereen hem al afgeschreven heeft. En hij heeft nog helemaal geen voeding gehad. Sinds gisteravond, dat is al 12 uur!! "Mom's got no milk", zegt de verpleging. Sakkerju, ze weten toch dat ik proefzakjes voeding meegenomen heb, heb ik gisteren nog uitgebreid met iedereen over gehad!! Je kunt dit kind toch niet gewoon aan zijn lot overlaten?? De verpleging zegt dat de baby eigenlijk naar de special care in Kampala moet. Ze doen het voorstel aan de moeder. Ze hoeft alleen het transport te betalen, het ziekenhuis geeft, net als dit ziekenhuis, gratis zorg. Maar ze wil hier niet weg. Nou ja, misschien is dit ook zo'n wonderbaby, we gaan het gewoon proberen. Ik geef deze niet veel kans, is echt te klein. We maken wat kunstvoeding en twee handschoen-kruiken. De baby krijgt mama's pink in het mondje, en zowaar: hij zuigt erop. Voorzichtige druppel ik uit een spuitje een beetje melk langs de pink. Hij drinkt 3-4 ml. Daarna gaat hij op mama's borst kangoroeen. Dit elke 2 uur herhalen. Bij de volgende voeding voelt de baby lekker warm. Nou dat is alweer gewonnen. Ik ga met een van de verpleegsters een gesprek aan over de waarde van het leven. Zij leggen zich neer bij de beslissing van de moeder om niet te vertrekken naar een gespecialiseerd ziekenhuis, doen er niet veel moeite voor om haar over te halen. Ze moet erg om me lachen als ik zeg dat voor mij elk leven telt. We praten echt beiden vanuit een heel andere cultuur, boeiend maar moeilijk om elkaar te begrijpen. Als ik later vertrek naar mijn huis heb ik ze toch zover dat ze daargaan met het geven van voeding aan iemiemieniejongetje. Ben benieuwd morgen, maar vrees dat deze het niet redt.

Dan opnieuw de workshop, nu voor de midwifes. Ze luisteren zeer geboeid naar mijn presentatie, erg leuk om te doen. Ik vraag of ze nog nieuwe dingen geleerd hebben: ja hebben ze wel! Mooi, ik hoop dat het levens kan redden. De film over de Kiwi wordt, net als gisteren ademloos bekeken. Ik vertel dat ik geen vacuumverlossing doe, maar zeg dat zij goed moeten opletten, zij zullen het moeten kunnen toepassen als de dokter niet opkomt dagen!! Ik laat de 8 kiwi's die ik heb meegenomen met een gerust hart bij hen achter. Volgens mij gaan ze ze gebruiken!!

Mijn volgende bezoek aan Uganda, beloof ik ze, ga ik vragen of het gelukt is!!

Ondertussen is de vrouw in de hoek bevallen van haar derde kind. Ze had al zeker een uur volledige ontsluiting maar het hoofdje stond nog heel hoog. Ik voelde een kruinligging, paste de aloude truck toe van 15 min linkerzijde, 15 min rechterzijde: en hoppa: kind geboren, gelukkig prima kind! Now time for lunch. Het plan om samen met de Duitse meiden te gaan lunchen is vervallen, die moesten tijdens de workshop echt weg, konden niet meer wachten, hadden nog andere dingen op het programma. Misschien morgen!